Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου εμφάνισης Καρκίνου του Μαστού σε μια γυναίκα;

  • Φύλο: Μια γυναίκα έχει 100 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσει από Καρκίνο του Μαστού σε σχέση με έναν άνδρα.
  • Ηλικία: Η πιθανότητα εμφάνισης Καρκίνου του Μαστού αυξάνεται με την ηλικία. Υπολογίζεται ότι η πιθανότητα μια γυναίκα ηλικίας 20 ετών να εμφανίσει Καρκίνο του Μαστού στα επόμενα 10 χρόνια είναι 1 στις 1732, στην ηλικία των 40 ετών η πιθανότητα αυξάνεται σε 1 στις 69, ενώ στην ηλικία των 70 ετών εκτοξεύεται σε 1 στις 26.
  • Ιστορικό Καρκίνου του Μαστού: Γυναίκες που νόσησαν με Καρκίνο του Μαστού έχουν 2 με 5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν για δεύτερη φορά σε σχέση με το γενικό πληθυσμό.
  • Ιστορικό εμφάνισης Άτυπων Καλοήθων Βλαβών: Γυναίκες με ιστορικό αφαίρεσης από το μαστό τους βλαβών με ατυπία όπως η Άτυπη Υπερπλασία των Πόρων (ADH) ή η Άτυπη Υπερπλασία των Λοβίων (ALH), έχουν 5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης Καρκίνου του Μαστού σε σχέση με το γενικό πληθυσμό.
  • Ιστορικό Ακτινοθεραπείας: Γυναίκες που στο παρελθόν είχαν υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία λόγω αιματολογικών νοσημάτων ή οστικών όγκων, έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης Καρκίνου του Μαστού.
  • Οικογενειακό ιστορικό: Γυναίκες που έχουν 1ου βαθμού συγγενή από την ίδια πλευρά της οικογένειας που έχει νοσήσει από Καρκίνο του Μαστού, έχουν διπλάσια πιθανότητα να εμφανίσουν Καρκίνο του Μαστού σε σχέση με το γενικό πληθυσμό. Επιπλέον αυτός ο κίνδυνος αυξάνεται όσο μικρότερη σε ηλικία είναι η συγγενής που νόσησε.
  • Ιστορικό εμφάνισης Καλοήθων Βλαβών: Γυναίκες που χειρουργήθηκαν στο παρελθόν για αφαίρεση από το μαστό τους Ινοαδενωμάτων ή Ενδοπορικών Θηλωμάτων, έχουν διπλάσια πιθανότητα εμφάνισης Καρκίνου του Μαστού σε σχέση με το γενικό πληθυσμό.
  • Αναπαραγωγικοί παράγοντες: Γυναίκες με έναρξη της έμμηνου ρύσεως σε μικρή ηλικία (<12 ετών) ή γυναίκες που μπήκαν σε εμμηνόπαυση σε μεγάλη ηλικία (>50 ετών), έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ορμονο-εξαρτώμενου Καρκίνου του Μαστού, εξαιτίας της μεγαλύτερης περιόδου σε έκθεση από Οιστρογόνα και Ανδρογόνα. Από την άλλη, γυναίκες που γέννησαν πολλά παιδιά έχουν μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης Καρκίνου του Μαστού, ενώ γυναίκες που γέννησαν το 1ο τους παιδί μετά τα 35 τους, έχουν κατά 30% μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης Καρκίνου του Μαστού σε σχέση με τις γυναίκες που απέκτησαν το 1ο τους παιδί σε ηλικία κάτω των 20 ετών.
  • Θεραπεία Ορμονικής Υποκατάστασης (Θ.Ο.Υ.): Η χορήγηση σκευασμάτων οιστρογόνων και προγεστερόνης στις γυναίκες τις δεκαετίες του ΄70 και του ΄80 οδήγησε σε αύξηση των περιστατικών Καρκίνου του Μαστού, όπως και απεδείχθη αργότερα μετά από τη δημοσίευση σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά (JAVA και LANCET) 2 μεγάλων μελετών το 2002 και 2003. Μετά τη δημοσίευση αυτών των μελετών, μειώθηκε η χρήση Θ.Ο.Υ. στις Η.Π.Α. κατά 38% οδηγώντας με τον τρόπο αυτό στη μείωση των περιστατικών Καρκίνου του Μαστού κατά 7%. Σήμερα η διεθνής επιστημονική κοινότητα εγκρίνει τη χορήγηση Θ.Ο.Υ. σε γυναίκες που έχουν πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια ή πρόωρη εμμηνόπαυση, πριν δηλαδή τα 45 έτη αλλά όχι μετά τα 50 έτη. Η Θ.Ο.Υ. αντενδείκνυται σε γυναίκες με ιστορικό εμφάνισης Καρκίνου του Μαστού και σε περιπτώσεις Θρομβοφιλίας.
  • Αντισυλληπτικά χάπια: Μελέτες έδειξαν ότι για κάθε 10 χρόνια χρήσης αντισυλληπτικών χαπιών αντιστοιχεί αύξηση κατά 14% στην πιθανότητα εμφάνισης Καρκίνου του Μαστού. Η αύξηση αυτή δεν ισχύει για τα σκευάσματα που περιέχουν μόνο προγεστερόνη.
  • Σωματικό βάρος: Μελέτες έδειξαν ότι οι προ-εμμηνοπαυσιακές γυναίκες έχουν όφελος από την εναπόθεση λίπους, συγκεκριμένα παρατήρησαν ότι ο κίνδυνος εμφάνισης Καρκίνου του Μαστού μειώθηκε κατά 15% για κάθε 5 Kg/m2 αύξηση του BMI*. Όσον αφορά όμως τις μετ-εμμηνοπαυσιακές γυναίκες παρατηρήθηκε αύξηση της πιθανότητας εμφάνισης Καρκίνου του Μαστού κατά 12% αντίστοιχα για κάθε 5 Kg/m2 αύξηση του ΒΜΙ. * ΒΜΙ = Σωματικό βάρος σε Kg /  (Ύψος σε μέτρα)2
  • Σωματική άσκηση: Μελέτες έχουν δείξει ότι 3-4 ώρες σωματικής άσκησης την εβδομάδα, αντιστοιχεί σε μείωση της πιθανότητας εμφάνισης Καρκίνου του Μαστού για τις μεν προ-εμμηνοπαυσιακές γυναίκες κατά 58%, για τις δε μετ-εμμηνοπαυσιακές κατά 45%.
  • Διατροφή: Η μεσογειακή δίαιτα που βασίζεται σε φρούτα, λαχανικά και τροφές με χαμηλά λιπαρά, καθώς και η δίαιτα πλούσια σε φυτικά συστατικά, έχει αποδειχθεί από κλινικές μελέτες ότι οδηγεί σε μειωμένη πιθανότητα εμφάνισης Καρκίνου του Μαστού, ειδικά σε μετ-εμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
  • Κατανάλωση αλκοόλ: Μια μεγάλη μελέτη με τη συμμετοχή 58.000 γυναικών έδειξε ότι για κάθε 10gr (1 ποτήρι) αλκοόλ που καταναλώνει μια γυναίκα, αντιστοιχεί αύξηση κατά 7-10% της πιθανότητας εμφάνισης Καρκίνου του Μαστού.
  • Γονιδιακές μεταλλάξεις: Ένα μικρό ποσοστό περίπου 5-10% των περιπτώσεων Καρκίνου του Μαστού, αφορούν τον κληρονομούμενο καρκίνο, ο οποίος οφείλεται στην ύπαρξη γονιδιακής μετάλλαξης που μπορεί να περάσει από τον γονέα (μητέρα ή πατέρα) στο παιδί. Τα γονίδια που συνδέονται με την εμφάνιση Καρκίνου του Μαστού που είναι συχνότερο να μεταλλαχθούν είναι τα BRCA1 και BRCA2.