Η γυναικομαστία είναι μια αύξηση στην ποσότητα του ιστού του αδένα του μαστού σε αγόρια ή άνδρες, που προκαλείται από μια ανισορροπία των ορμονών οιστρογόνου και τεστοστερόνης. Η γυναικομαστία μπορεί να επηρεάσει τον έναν ή και τους δύο μαστούς, μερικές φορές ανομοιόμορφα. Τα νεογέννητα, τα αγόρια που περνούν την εφηβεία και οι μεγαλύτεροι άνδρες μπορεί να αναπτύξουν γυναικομαστία ως αποτέλεσμα φυσιολογικών αλλαγών στα επίπεδα ορμονών, αν και υπάρχουν και άλλες αιτίες.

Γενικά, η γυναικομαστία δεν είναι σοβαρό πρόβλημα, αλλά μπορεί να είναι δύσκολο να αντιμετωπίσεις την πάθηση. Άνδρες και αγόρια με γυναικομαστία μερικές φορές έχουν πόνο στο στήθος και μπορεί να αισθάνονται αμήχανα. Η γυναικομαστία μπορεί να υποχωρήσει από μόνη της. Εάν επιμένει, η φαρμακευτική αγωγή ή η χειρουργική επέμβαση μπορεί να βοηθήσουν.

Συμπτώματα

Οι περισσότεροι ενήλικες άνδρες με γυναικομαστία δεν αναφέρουν συμπτώματα. Τα συμπτώματα της πάθησης μπορεί όμως να περιλαμβάνουν:

• Πόνο, ιδιαίτερα στους εφήβους
• Πρησμένο ιστός μαστού
• Ευαισθησία στο στήθος
• Ευαισθησία στη θηλή με τρίψιμο στα ρούχα

Πότε να δείτε γιατρό

Επισκεφθείτε το γιατρό σας εάν έχετε:

• Πρήξιμο
• Πόνο ή ευαισθησία

Αιτίες

Η γυναικομαστία προκαλείται από τη μείωση της ποσότητας της ορμόνης τεστοστερόνης σε σύγκριση με τα οιστρογόνα. Η μείωση μπορεί να προκληθεί από καταστάσεις που εμποδίζουν τις επιδράσεις της τεστοστερόνης, μειώνουν την τεστοστερόνη ή αυξάνουν το επίπεδο των οιστρογόνων σας. Πολλά πράγματα μπορεί να διαταράξουν την ορμονική ισορροπία, συμπεριλαμβανομένων των παρακάτω:

• Φυσικές ορμονικές αλλαγές

Οι ορμόνες τεστοστερόνη και οιστρογόνα ελέγχουν τα χαρακτηριστικά του φύλου τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Η τεστοστερόνη ελέγχει τα ανδρικά χαρακτηριστικά, όπως η μυϊκή μάζα και οι τρίχες του σώματος. Τα οιστρογόνα ελέγχουν τα γυναικεία χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης των μαστών.

Οι περισσότεροι άνθρωποι σκέφτονται τα οιστρογόνα ως αποκλειστικά γυναικεία ορμόνη, αλλά και οι άνδρες το παράγουν αν και συνήθως σε μικρές ποσότητες. Τα επίπεδα ανδρικών οιστρογόνων που είναι πολύ υψηλά ή δεν είναι ισορροπημένα με τα επίπεδα τεστοστερόνης μπορεί να προκαλέσουν γυναικομαστία.

• Γυναικομαστία σε βρέφη.

Περισσότερα από τα μισά αρσενικά βρέφη γεννιούνται με διευρυμένους μαστούς λόγω των επιδράσεων των οιστρογόνων της μητέρας τους. Γενικά, ο διογκωμένος ιστός του μαστού υποχωρεί μέσα σε δύο έως τρεις εβδομάδες μετά τη γέννηση.

• Γυναικομαστία κατά την εφηβεία.

Η γυναικομαστία που προκαλείται από ορμονικές αλλαγές κατά την εφηβεία είναι σχετικά συχνή. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο διογκωμένος ιστός του μαστού θα υποχωρήσει χωρίς θεραπεία εντός έξι μηνών έως δύο ετών.

• Γυναικομαστία σε ενήλικες.

Oι περισσότεροι άνδρες με την πάθηση δεν εμφανίζουν συμπτώματα.

Καταστάσεις υγείας

Αρκετές καταστάσεις υγείας μπορεί να προκαλέσουν γυναικομαστία επηρεάζοντας την ισορροπία των ορμονών. Αυτές περιλαμβάνουν:

• Υπογοναδισμός. Καταστάσεις που μειώνουν την παραγωγή τεστοστερόνης, όπως το σύνδρομο Klinefelter ή η ανεπάρκεια της υπόφυσης, μπορεί να σχετίζονται με γυναικομαστία.
• Ηλικία. Οι ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν με τη γήρανση μπορεί να προκαλέσουν γυναικομαστία, ειδικά σε άνδρες που είναι υπέρβαροι.
• Όγκοι. Ορισμένοι όγκοι, όπως αυτοί που αφορούν τους όρχεις, τα επινεφρίδια ή την υπόφυση, μπορούν να παράγουν ορμόνες που αλλάζουν την ισορροπία ορμονών.
• Υπερθυρεοειδισμός. Σε αυτή την κατάσταση, ο θυρεοειδής αδένας παράγει πάρα πολύ ορμόνη θυροξίνη.
• Νεφρική ανεπάρκεια. Περίπου οι μισοί άνθρωποι που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση εμφανίζουν γυναικομαστία λόγω ορμονικών αλλαγών.
• Ηπατική ανεπάρκεια και κίρρωση. Οι αλλαγές στα επίπεδα ορμονών που σχετίζονται με ηπατικά προβλήματα και τα φάρμακα για την κίρρωση σχετίζονται με τη γυναικομαστία.
• Υποσιτισμός και πείνα. Όταν το σώμα σας στερείται επαρκούς διατροφής, τα επίπεδα τεστοστερόνης πέφτουν ενώ τα επίπεδα οιστρογόνων παραμένουν ίδια, προκαλώντας ορμονική ανισορροπία. Η γυναικομαστία μπορεί επίσης να συμβεί όταν επανέλθει η κανονική διατροφή.

Παράγοντες κινδύνου

Οι παράγοντες κινδύνου για γυναικομαστία περιλαμβάνουν:

• Εφηβική ηλικία
• Μεγαλύτερη ηλικία
• Χρήση αναβολικών στεροειδών για ενίσχυση της αθλητικής απόδοσης
• Ορισμένες καταστάσεις υγείας, συμπεριλαμβανομένης της ηπατικής και νεφρικής νόσου, της νόσου του θυρεοειδούς, των ορμονικά ενεργών όγκων και του συνδρόμου Klinefelter

Επιπλοκές

Η γυναικομαστία έχει λίγες σωματικές επιπλοκές, αλλά μπορεί να προκαλέσει ψυχολογικά ή συναισθηματικά προβλήματα που προκαλούνται από την εμφάνιση.

Πρόληψη

Υπάρχουν μερικοί παράγοντες που μπορείτε να ελέγξετε που μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο γυναικομαστίας:

• Μην κάνετε χρήση ναρκωτικών. Παραδείγματα περιλαμβάνουν αναβολικά στεροειδή, αμφεταμίνες, ηρωίνη και μαριχουάνα.
• Αποφύγετε το αλκοόλ. Μην πίνετε αλκοόλ. Εάν πίνετε, κάντε το με μέτρο.